Kroketten (2)
De ene kroket is de andere niet. Het schijnt te maken te hebben met het vleespercentage dat in de bruine bandiet aanwezig dient te zijn. Veel weet ik er niet van, maar er zijn ongetwijfeld specialisten in de wereld van de kroket, die alles van deze materie weten. En er misschien zelfs uren over kunnen vertellen. Want er zullen ongetwijfeld zeer plausibele redenen zijn waarom de ene kroket wel vleeskroket mag heten en de andere weer niet. Nou weet ik dat vroeger een van mijn tantes ook wel eens pogingen deed om een kroket, eh… een vleeskroket te produceren. Met meel en draadjesvlees ( soepvlees) en meel (bloem) en bouillon werd een soort van plamuurachtige substantie tot stand gebracht, waar nadat er rolletjes van waren gefabriceerd, deze kunstwerkjes door een aanzienlijke hoeveelheid paneermeel werden gehaald. Het was een zeer zorgvuldig proces. Het scheen dat het hele brouwsel optimaal bedekt moest zijn met het paneermeel om te voorkomen dat tijdens het frituren de inhoud die een kroket tot een kroket maakt, zijn eigen weg zou gaan in de frituurpan. Een mooi stukje huisvlijt. Maar goed daar gaat het nu niet over. Waar gaat het dan wel over, zult u zich afvragen?
Heeft u wel eens een kroket uit de muur gegeten? Zo’n kroketje dat al minuten lang, misschien wel een klein uur geduldig achter het kleine glazen venstertje heeft liggen wachten op een nieuwe eigenaar. Als een hondje in het asiel, dat van achter de spijlen van zijn kooi het eventuele nieuwe baasje voor zich probeert te winnen. Ik herinner me nog dat er vroeger op het station van ’s Hertogenbosch ook de mogelijkheid bestond om zo’n meestal nog redelijk warme kroket te bemachtigen. Het was vaak druk bij de muur met de glazen venstertjes en zeker als het koud en kil was. Het was voor mij altijd weer een spannend moment of er nog een kroketje beschikbaar was als het mijn beurt was. Hoe vaak was het immers niet voorgekomen dat krokettentrekkers die voor mij waren, zich teleurgesteld omdraaiden en ontdaan hun trein gingen opzoeken. Hoe vaak ben ik niet zelf kroketloos afgedropen. Er werd wel gebakken, maar ik heb geen idee wat de aanpak was. Het duurde meestal wel lang voordat de luikjes aan de andere kant van de muur opengingen en een hand vlug en behendig dampende kroketten in de lege vakjes deponeerde. Het risico van het direct ter hand nemen van zo’n geval gaf wel kans op brandblaren. De onbekende hand vulde over het algemeen wel alle vakken die op dat moment leeg waren. Achteraf gezien ook eigenlijk wel een logische manier van werken. Men mag toch als normaal mens niet verwachten dat de krokettenboer bij de eerste de beste afname van de eerste de beste kroket zich meteen naar zijn frituurpan spoedt en vervolgens één enkele kroket in het pruttelende vet deponeert om vervolgens dat ene lege vak te vullen. Nee, ik vermoed dat de man nauwlettend in de gaten hield hoe de vraag zich ontwikkelde en liever even een moment “nee” verkocht dan met een muur vol met wachtende kroketten te blijven zitten.
Maar goed. Het zal je maar treffen. Jij bent aan de beurt en er is er geen een meer. Niet één kroket en het is onbekend wanneer de vakjes aan de andere kant open zullen gaan. Dat is een lastig moment. Wachten of weglopen? De kans op een kroket verspelen of je trein missen? Dilemma’s die op een koud station van enorm belang kunnen zijn voor de verdere ontwikkeling van je persoonlijkheid. Kun je het opbrengen om te wachten op iets wat je graag wilt, ten koste van iets wat je ook graag wilt? Toe te geven aan een hevig verlangen of kies je voor zekerheid en neem je geen enkel risico en sluit je jouw gevoel af en maak je het voor een moment ondergeschikt aan het pragmatisme, de keuze dat het halen van de trein je in ieder geval op tijd thuis brengt. Wat op tijd thuis dan ook voor norm mag zijn.
Nou in ieder geval kan het ook nog slechter met je aflopen. Want wat als je hebt gezien dat er nog eentje in ligt en dat jij nou net aan de beurt bent. En als je dan met zorg jouw munten in het gleufje hebt gedaan en dan vervolgens het glazen deurtje wilt openmaken om jouw kroket ter hand te nemen en dat je de priemende ogen van de mensen achter je in je rug voelt en ze hoort denken ‘waarom hij wel en wij niet.’ Als dan het deurtje niet open wil en jouw kroketje daarmee aan de andere kant van het glas in een keer onbereikbaar voor jou wordt. Dan gebeurt het meest vreselijke wat een mens kan overkomen. Een rampzalige ervaring die van grote invloed zal zijn op de rest van jouw leven. Want dan gaan deze mensen die achter jou staan zich met de situatie bemoeien. Dan hoor je achter je ‘heb je er wel voldoende geld in gedaan?’ of ‘je moet harder trekken.’ En het gaat maar door. ‘Zit er wel eentje in?’ of ‘heb je wel het goede luikje?’ En het gaat maar verder. ‘Je moet even een paar keer op en neer gaan.’ Wat er dan ook met deze laatste opmerking bedoeld wordt. Het wordt nog erger als een vrij gezette man zich uit de rij naar voren werkt en zegt dat hij het wel even voor zal doen. En jouw wereld stort met donderend geweld ineen wanneer die onbehouwen vlerk met één soepele handbeweging het deurtje moeiteloos openmaakt en zijn enorme hand naar binnen duwt en jouw kroketje meedogenloos vastgrijpt en het vervolgens op ruwe wijze uit zijn warme omgeving naar buiten sleurt. Als de man vervolgens met een hatelijk ‘hier vriend, geniet er maar lekker van,’ het bruine geval in jouw hand drukt waarbij een deel van de inhoud spontaan naar buiten komt en als dan ook nog blijkt dat de smurrie warmer is dan je veronderstelde en vervolgens jouw pijngrens tart, dan is het klaar. Voor altijd. Dan neem je een besluit met verstrekkende gevolgen. Ook als een mevrouw bezorgd nog vraagt, ‘gaat het?’ weet je dat het voorbij is. Dan weet je dat dit de laatste kroket is die door jou uit de muur is gehaald. Nou ja, bijna dan. Als die onbehouwen vlegel zich niet zo had opgedrongen was het echt jouw laatste geweest.
Toen de andere wachtenden of beter toeschouwers zich verwijderden mede omdat hun kans op een kroket nihil was geworden en ik weer enigszins mezelf had terugvonden heb ik mijn verovering in de dichtstbijzijnde papiermand gedumpt. Maar pas op het moment dat ik er zeker van was dat niemand deze onvolwassen actie zou zien. Overigens mijn trein heb ik gemist en ik moest daarom een half uur wachten op de volgende. Het was al met al een kille koude dag.