1.  

Henneman of Heijmans  

 

Jos  Heijmans     WAT IK NOG WILDE ZEGGEN

Dat was het thema van de nationale schrijfwedstrijd met het oog op de Boekenweek 2016, maar dan ik het Duits… dus was het eigenlijk “wass Ich noch zu sagen hätte…  Het moest gaan over Duitsland of beter hoe we nu als Nederlanders tegen Duitsers en hun land aankijken na de schermutselingen die zich af hebben gespeeld rond de veertiger jaren in de vorige eeuw en natuurlijk niet te vergeten na de verloren voetbaloorlog in negenvierenzeventig. Nog vele malen later heeft het déjà vu-effect nog van zich doen spreken, want het is helaas niet bij die ene keer gebleven. Met dat verliezen met voetballen, bedoel ik. Gelukkig kunnen we dat wel van die schermutselingen zeggen, want dat was na negentienvijfenveertig wel even klaar. Gelukkig hebben de Duitsers zich na vijfenveertig niet meer zo bezig gehouden, met wat in het eerste deel van de vorige eeuw schering en inslag was. “Krieg” was toen blijkbaar het nationale motto. Blijkbaar betekende indertijd  “kriegen” voor de Duitsers hetzelfde als (ongevraagd) nemen.
Maar goed, wat voorbij is, is voorbij, en eerlijk is eerlijk, Duitsland is altijd wel “leading” in Europa geweest en gebleven. Ontegenzeggelijk heeft men ook  nu nog steeds een grote lepel in die dikke brij, die zich EU noemt. Een grote lepel in die bestuurlijke pap, samengesteld uit en vergeven door grote dikke brokken ego-pulp.
Duitsers zijn gründlich, soms zelfs een beetje teveel. Duitsers hebben geen humor… misschien komt dat wel omdat ze gründlich zijn. Niet buiten de lijntjes kleuren, niet buiten de pas lopen… dat zijn Duitsers. Zijn dat vooroordelen? Misschien wel ja, of toch niet. Ik weet het niet en ik probeer me te herinneren wanneer ik plezier heb beleefd aan een Duitser met humor. Iemand uit Duitsland die echt leuk was. Zelfs der Rudie Carrell was soms Duits-achtig-flauw met zijn grappen. Misschien is dat ook wel de kracht van de Duitser. Geen grappen en grollen, geen gein maar gewoon doorpakken, geen lach-of-ik-schiet praktijken. Gewoon stug volhouden aan één en éen is twee, en geen elf, of een paar, stel of duo. Gewoon paard en man noemen, dat is Duits. Geen gedoe, geen gedraai, geen gezeik. Als Volkswagen een Nederlands bedrijf was geweest dan hadden de verantwoordelijken verklaard dat er een bonnetje kwijt was geraakt of dat de onderzoeksresultaten nog geen enkele reden tot paniek rechtvaardigen. Of dat het was gekomen door een toevallige samenloop van onvoorziene omstandigheden, waarvan op voorhand niet was te bedenken wat het uiteindelijke resultaat zou kunnen worden, mede door de tijdspanne en niet op de minste plaats onder de druk waarin het een en ander zich heeft afgespeeld, en dat vooral door gebrek aan voldoende controle en opvolging, hoofdzakelijk veroorzaakt door een onevenredige werkbelasting als gevolg van de beperkte middelen en deels door gekorte budgetten, de nu uiteindelijke uitkomst niet meer of minder, het resultaat is, dat op voorhand voorspelbaar was geweest met de  kennis en de feiten, en zeker ook met de wetenschap, die nu opeens voorhanden blijken  te zijn, zodat de nu ontstane situatie niet anders kan worden  aangemerkt als het logische gevolg van het traject dat indertijd bewust en met onvoorwaardelijke en oprechte overtuiging is ingezet. (En dan eindigt het waarschijnlijk in een afscheidspartijtje voor de verantwoordelijke managers die zonder enige scrupule worden beloond met een riante bonus wegens niet bewezen diensten.) Volgt u het nog?
In Duitsland ging dat wel even anders. Gewoon stom, had nooit moeten gebeuren. Wie zijn gat verbrandt moet op de blaren zitten-mentaliteit.  “Als topman neem ik de verantwoordelijkheid", aldus Winterkorn, de hoogste baas van Volkswagen en hij ging.
Misschien ben ik daarom ook wel een beetje van de Duitsers gaan houden. Je weet wat je er aan hebt. En of je dat bevalt of niet, dat maakt niet uit.  Fransen zeggen o la la… Italianen maken drukken gebaren en roepen mama mia, en Engelsen geloven nog steeds dat de Titanic niet kon zinken.  Duitsers geloven niet meer in oorlog, ze geloven niet meer in  “über alles” Nee, Duitsers geloven vooral in zichzelf. Ze lijken alles wel zo’n beetje onder controle te hebben in die Heimat, althans daar doen ze iedere dag weer hun stinkende best voor.
En toch…? Nee, er is geen reden om jaloers of eifersüchtig te zijn of te worden
Nee, geen enkele reden of toch… Nee, nein.  Duitsland heeft Bayern München, en Borussia Dortmund en Schalke. Wij hebben Ajax en PSV en Feijenoord. Zij hebben Bonn en Berlijn. Wij hebben Amsterdam en Den Haag. Zijn hebben Hamburg en wij Rotterdam. Wij hebben Mark en zij Angela. Nee. Duitsers zijn goede buren, bijna vrienden. Geen enkele reden om hun gras groener te vinden.
Ik heb een verhaal ingestuurd voor die schrijfwedstrijd. Nee, niet dit verhaal, maar gewoon een verhaal. Over mijn broertje van anderhalf, die gedood is in de oorlog, en wat dat heeft gedaan met mijn vader en moeder, en met ons gezin. Oude koeien…?  Misschien wel. Mijn verhaal was niks aparts, zeker geen hoogdravend proza. Ik gaf het de titel “Erg ”mee. Meer niet en meer kan ik er ook niet over zeggen. Punt.

 

 Jos Heijmans