Henneman of Heijmans  

Jos Heijmans   De  verbazing voorbij 8 

De verbazing voorbij (8) – Let op uw saeck

Men was er niet gerust op, maar het is toch nog (grotendeels) goed gekomen. Nederland heeft gekozen en de belangrijkste uitkomst is dat het populisme niet als de ( op voorhand verwachte) grote winnaar uit de (stem)bus is gekomen. Maar goed, dan wel niet de grote winnaar zoals werd geprognotiseerd en gedacht en waar half Europa voor vreesde, maar toch een winst van vijf zetels en daarmee zomaar de tweede partij van het land. Nou wil ik niet azijnpisserig overkomen, maar winst is winst en een kleine drie procent van alle kiesgerechtigden of beter kiezende Nederlanders is toch nog een hele berg volk en daarom niet te bagatelliseren. Dat staat, en het is nu maar te hopen dat de overige politieke partijen iets met dit gegeven gaan doen. Kortom, men kan zo niet door blijven hobbelen. Dat de VVD “maar” 8 zetels heeft verspeeld en haar achterban blijkbaar minder teleurgesteld heeft dan de PvdA mag een teken aan de wand zijn.
Als er ergens een duidelijk signaal afgegeven is dat de verhoudingen tussen “rijk” en “arm” aandacht verdienen, dan is het hier wel. De achterban van de PvdA voelt zich verschrikkelijk in de steek gelaten door het beleid van het kabinet VVD/PvdA en de “rode” kiezer heeft gesproken. Of…is er iets anders aan de hand. Want waar zijn de “linkse” keizers gebleven. Niet naar de SP en maar deels naar Groen Links, dat is duidelijk. Heeft de aantrekkende economie meer invloed op de keuze tussen links en rechts, dan in eerste instantie mag worden verondersteld? Blijkbaar bepaalt het gevoel van een beter gevulde portemonnee ook (deels) het politieke gevoel. Een participatiemaatschappij ingegeven door bezuinigingen en economische druk lijkt minder draagvlak te krijgen, zeker als het weer wat beter gaat. Het zit in elk geval nog niet in het “hart” van iedere Nederlander gebakken. Dus dat “sociale” gevoel is vooraf afhankelijk van in wat voor staat de staatskas verkeert en niet in de minste plaats wat de vooruitzichten van de burger zijn. We denken nou eenmaal in “hebben” en “krijgen”, “bezitten” en “verdienen”. Daar is ons economisch leven op gebaseerd.
Enfin, ik heb er geen verstand van, maar een ding is mij helder. Stabiel regeren in dit mooie land wordt een hels karwei. En dat hoort bij Nederland, zoals de kaas, de klompen en de molens. Dat is de uitkomst van onze verworven vrijheid en praktiserende democratie. Als het er op aankomt, dat komt het allemaal op z’n pootjes terecht, wie er ook regeert of wie het ook voor het zeggen heeft. Nee, we zijn geen volk van nazi-achtige ideetjes en we zijn ook niet fascistisch. Hooguit wat doorgeschoten in de manier waarop we met onze vrijheden omgaan, en waarbij respect en fatsoen soms wel eens uit het oog worden verloren. Verdraagzaamheid vindt zijn voedingsbodem in de mate van ruimte die men heeft en krijgt en als een ding zeker is, dan is die ruimte in ieder geval beperkt in een populistisch klimaat. Goed dat Nederland (lees de Nederlander) voorlopig anders heeft gekozen. Maar al is het dan geen uitslaande brand geworden, het smeult en het rookt. De democratie kraakt onder de ontevredenheid en onder de druk van verdeel en heers. Het is een paar dagen na de verkiezingen en het is stil geworden. Geen teevee-debatten meer, geen partij-reclames meer, en zeker geen beloften meer.
Nu komt het er op aan.
Want “veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven”. Maar het kan zo maar zijn dat die zogenaamde “gek” zich bij een volgende gelegenheid minder vreugdevol opstelt en alsnog de kant op gaat, die zo wordt verafschuwd door “iedereen”. En let wel, gekozen is gekozen (zie Trump) en de gebakken peren zouden dan best eens stevig aangebrande peren kunnen worden. Dus heren en dames politici… alle hens aan dek en “let op uw saeck”. 

Jos Heijmans

Jos Heijmans